Jawapan bagi Pertanyaan Lisan PL150

Rumusan Bacaan

📖 Masa membaca: 4 minit
📊 Bilangan kata: 791 kata

YANG BERHORMAT AWANG ZAINOL BIN HAJI MOHAMED

SOALAN:

YANG BERHORMAT AWANG ZAINOL BIN HAJI MOHAMED meminta MENTERI DI JABATAN PERDANA MENTERI DAN MENTERI KEWANGAN DAN EKONOMI II menyatakan apakah strategi Kementerian untuk merangka pemerksaan ekonomi daerah secara menyeluruh dan berstruktur? Ini adalah agar pembangunan luar bandar tidak hanya bersifat berperingkat kecil, tetapi mampu menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi negara melalui penyertaan aktif perusahaan tempatan.

YANG BERHORMAT MENTERI DI JABATAN PERDANA MENTERI DAN MENTERI KEWANGAN DAN EKONOMI II

JAWAPAN:

Terima kasih Yang Berhormat Yang Di-Pertua,

Kaola ingin mengucapkan terima kasih kepada Yang Berhormat Awang Zainol bin Haji Mohamed atas pertanyaan berhubung strategi Kementerian untuk merangka pemerksaan ekonomi daerah secara menyeluruh dan berstruktur.

Dalam hal ini, pelaksanaan rangka kerja Economic Blueprint bagi Brunei Darussalam, khususnya jua melalui Aspirasi I, iaitu Perusahaan yang Produktif dan Pesat. Hala tuju dasar di bawah aspirasi ini menggalakkan pertumbuhan meluas dengan mengukuhkan sektor keutamaan, termasuk bagi meneroka aktiviti-aktiviti ekonomi baharu disamping menarik pelaburan langsung asing (FDI). Pembangunan perusahaan tempatan dan FDI, yang tidak hanya tertumpu di kawasan Bandar dan juga termasuk di kawasan luar bandar, adalah antara strategi utama yang turut menyokong pembangunan lima (5) sektor keutamaan (priority sectors).

Sebagai contoh, beberapa perusahaan tempatan dan syarikat FDI telah didokong pembangunannya di Daerah Tutong iaitu seperti bagi Syarikat Golden Corporation, iaitu sebuah perusahaan akuakultur serta pemprosesan makanan laut/ikan dan mengembangkan gudang sejuk (cold storage) dan infrastruktur logistik. Selain itu, Mori Farm, iaitu perusahaan yang mengutamakan kaedah pertanian bebas kimia dalam menghasilkan produk organik dan herba dalam bentuk serbuk seperti pudina, dill, serai dan oregano juga ada bertapak di Sinarut Agriculture Training Centre di Kampong Sinarut, Tutong. Antara pencapaian Mori Farm termasuk juga penyertaan syarikat tersebut di ASEAN Trade Fair 2022 di Korea Selatan, mewakili negara bagi produk organik dan herba, sekali gus memberi pendedahan di peringkat antarabangsa, serta peluang pengesahan bagi pasaran eksport.

Dalam sektor pelancongan pula, Syarikat Freme Travel Services telah berjaya menyediakan perkhidmatan pelancongan melalui 3 cawangan di Kuala Belait, Seria dan Bandar Seri Begawan. Syarikat ini juga beroperasi di Freme Rainforest Lodge di Temburong dan menawarkan pakej eko-pelancongan seperti lawatan Taman Negara Ulu Temburong. Selain itu, The Abode Resort and Spa, iaitu resort yang berkonsepkan eko pelancongan, yang juga menggunakan tenaga solar, ada terletak di Labu, Temburong.

Dengan pelaksanaan hala tuju dasar ini dan sokongan berterusan kepada perusahaan tempatan, ianya diharap akan dapat menyumbang kepada pembangunan ekonomi daerah secara lebih inklusif dan mampan, dan seterusnya kepada kemajuan ekonomi negara secara menyeluruh.

Untuk makluman Ahli-Ahli Yang Berhormat, pihak Lembaga Kemajuan Ekonomi Brunei (BEDB) juga ada menyediakan program latihan dan inisiatif bimbingan keusahawanan dan akses pasaran, termasuk dalam menyokong inisiatif Satu Kampong Satu Produk (1K1P) dengan kerjasama Kementerian Hal Ehwal Dalam Negeri.

BEDB juga giat mengadakan sesi dialog dan pendekatan secara langsung dengan rakan kongsi seperti dewan-dewan perniagaan dan perusahaan-perusahaan iaitu sebagai usaha BEDB untuk lebih memahami cabaran-cabaran yang dihadapi oleh MSME, termasuk yang beroperasi di luar bandar.

Antara usaha terkini pihak BEDB termasuklah sesi Roundtable Dialogue bersama Komuniti Perniagaan Daerah Belait pada 12 haribulan Disember 2024, yang mana hasil daripada sesi dialog tersebut telahpun mengenalpasti sebanyak 6 cabaran kritikal yang menjejaskan perkembangan perniagaan MSME di daerah tersebut. Usaha ini diteruskan jua dengan pengendalian sebuah Opportunity Framing Workshop pada 25 haribulan Jun 2025 bersama pihak-pihak berkepentingan di Daerah Belait. Bengkel tersebut telah mengenalpasti 28 potensi sosial dan ekonomi yang dijangka dapat membantu menjana aktiviti perekonomian.

Selain itu, inisiatif-inisiatif lain yang telah dijalankan termasuklah seperti acara MSME Roundtable Series pada 10 haribulan Julai 2025 yang melibatkan pengusaha dalam industri permakanan Brunei; pelaksanaan sesi-sesi perkongsian mengenai perkhidmatan yang ditawarkan oleh BEDB bersama ahli-ahli Masyarakat Kampong melalui Program Masyarakat Bermaklumat yang dianjurkan oleh Jabatan Penerangan, yang mana telah juga meliputi penyertaan daripada pelbagai daerah. Disamping itu, BEDB juga telah mengadakan beberapa sesi penglibatan dan latihan keusahawanan dengan komuniti perniagaan di peringkat akar umbi termasuk kepada penjaja gerai dan tamu juga telah diadakan di Daerah Temburong, Majlis Perundingan Kampong Bang Taong, Mukim Apak-Apak di Daerah Belait dan sebagainya.

Kementerian Kewangan dan Ekonomi amat menghargai penglibatan bersepadu dan kerjasama rapat yang telah diberikan oleh kesemua pihak-pihak berkepentingan setakat ini. Kementerian ini akan terus komited untuk meningkatkan lagi usaha-usaha dalam menyelaras dan memacu pembangunan ekonomi negara, bukan sahaja di kawasan luar bandar, malah secara menyeluruh, dengan kerjasama semua pihak berkepentingan termasuk agensi kerajaan dan juga sektor swasta.

Sekian, terima kasih Yang Berhormat Yang Di-Pertua.